In het dal van Spoleto ligt een fietspad. Het fietspad naar Assisi. Vlak, als een biljartlaken. Geen geklim en geen geklauter. Het loopt langs kleine dorpjes. Langs het pad klaprozen en distels, in volle bloei. En langs de route met grote regelmaat de prachtige zang van de nachtegaal.
Al fietsend kom je langs Campello sul Clitunno - Trevi - Foligno - Montefalco - Bevagna - Cannara. En aan het eind van het fietspad kijk je uit op het stadje Assisi. Het ligt aan de voet van de 1290 meter hoge Monte Subasio. Het meest in het oog springt de basiliek. De Basiliek van Sint-Franciscus van Assisi, de moederkerk van de Franciscanen. Verder smalle straatjes en pittoreske winkeltjes. En op het grootste plein van Assisi, de Piazza del Comune, zuilen van de Romeinse tempel van Minerva.
De moeite waard, zeker voor pelgrimgangers, maar ook voor dagjesmensen, toeristen. Zoals u en ik. Mocht je in de buurt zijn ……en ben je ook nog eens gek op souvenirs, dan zou ik zeker daar gaan kijken. Cultuur-historisch zeker een aanrader. En heen en weer fietsen naar Spoleto kan natuurlijk ook. Met een overnachting in Spoleto. Die tent, caravan of buscamper kan rustig een nachtje alleen op de camping in Assisi staan.
Maar ……allemaal mooi en interesting, maar ik wil het met u hebben over Gino. Over het mysterie rondom Gino Bartali. Mijn emotionele band met Gino is een aantal jaren geleden ontstaan. Het zal al weer zo’n 5 of 6 jaar geleden zijn, dat ik met Thomas vanuit NL naar Rome fietste. En in Ferrara beiden met een handvol boodschappen de supermarkt verliet en de voorraad verdeelde over onze fietstassen. Een man op hoge leeftijd keek vanaf een afstand naar ons dagelijks ritueel. En mompelde ‘Coppi e Bartoli’. Een keer of drie herhaalde hij de namen van deze onvergetelijke Italiaanse wielerhelden. En vervolgens slofte hij verder. Zo rond de Tweede Wereldoorlog waren Coppi en Bartali de grootste wielerhelden van Italië. De een aan het begin (Fausto Coppi) en de ander aan het eind van zijn carrière (Gino Bartoli). De jongere en de oudere.
U zult begrijpen, die dag fietsten wij met moraal, ‘goeie benen’. Geen berg was ons te hoog.
Mijn band met Gino werd nog groter toen ik las over zijn verzetsdaden. En vooral dat hij tegen Benito Mussolini had gezegd, dat hij mooi de pot op kon. Dat hij niet zijn gewonnen Tour in 1938 aan hem zou opdragen. En zeker niet aan het fascisme. Gino was een held en werd een nog grotere held. Een verzetsheld. Er ging een verhaal rond, dat hij in oorlogstijd op zijn racefiets van Florence naar Assisi fietste. Met in de buizen van het rijwiel geheime documenten. Die hij afleverde bij Giuseppina Biviglia, moeder-overste van het San Quirico-klooster, dat midden in Assisi ligt. In dit nonnenklooster waren tientallen en misschien wel honderden joden ondergedoken.
Bartali is vaak gevraagd naar zijn verzetsdaden, maar bescheiden zoals hij was, heeft hij daar nooit op gereageerd. Zijn reactie: ‘ ik wil herinnert worden aan mijn palmares, mijn sportieve prestaties’. Recentelijk is gebleken dat op basis van historisch onderzoek, uitgevoerd door twee zeer gerespecteerde Italiaanse historici, dat er geen bronnen gevonden zijn waaruit zou blijken dat het verhaal rond de heroïsche fietstochten van Gino zou kunnen kloppen.
We hadden recentelijk in het wielertijdschrift De Muur de belangrijkste details hieromtrent gelezen. Nieuwsgierig als we zijn, we waren er toch (in Assisi) nietwaar, lopen we na al het moois ook nog even langs het klooster. Waar zowaar een verzetsmuseum in is gevestigd met ook aandacht voor Gino Bartali. In het introductiefilmpje komt zijn naam niet voor en ook het verhaal van die heroïsche fietstochten blijft achterwege.
Ons is wel duidelijk geworden, dat het op zijn zachtst gezegd niet op prijs werd gesteld dat beide historici de waarheid rond Gino v.w.b zijn fietstochten hebben geopenbaard. Al met al is het volgens een Italie-kenner het resultaat van het heldendom. Een grote held, zoals Gino Bartali, zal tot in de eeuwigheid bezit blijven van de massa, van zijn fans, van zijn land. Daar is geen ontkomen aan. Gino zat er mee in zijn maag.
Geen opmerkingen:
Een reactie posten